Nước sạch là gì? Vai trò của việc bảo vệ nguồn nước

Khái niệm nguồn nước là gì? Đó chính là bắt nguồn của sự sống và được chia làm nhiều nhóm khác nhau. Trong số đó có nước sạch. Vậy đã khi nào bạn muốn tìm hiểu xem thế nào là nước sạch hay định nghĩa nguồn nước sạch là gì chưa?

Trên thực tế, muốn hiểu một cách đơn giản thì định nghĩa nước sạch chính là loại nước có đủ độ tinh khiết tối thiểu, bảo đảm khi con người hay những loại thực vật, động vật sử dụng hay hấp thụ ít gặp tác hại, nguy cơ trước mắt và lâu dài.

Trong khi đó dựa trên sự giải thích của Bộ Y tế Việt Nam, nguồn nước sạch là các nguồn nước có chỉ số nồng độ những chất nguy hại dưới hay bằng mức cho phép của cơ quan này đề ra trong thông tư số 04/2009/TT-BYT.
 

Nước sạch là gì?

Cụ thể như sau, trong thông tư số 04/2009/TT-BYT có đến 109 chỉ tiêu nồng độ cho phép của những chất có trong nước, điển hình như màu sắc, độ pH, độ kiềm, mùi vị, độ đục trong, vi sinh vật, hàm lượng chất hữu cơ vô cơ, độ cứng, mức độ nhiễm xạ,...

Hiện nay, nguồn nước sạch đang là một trong số những tiêu chí quan trọng để có thể đánh giá chất lượng cuộc sống. Vậy nên, đối với các nguồn nước sạch có thể sử dụng uống trực tiếp (nước uống đóng chai, nước khoáng thiên nhiên) thay vì nước đun sôi, bên cạnh 109 tiêu chí đánh giá phía trên thì còn phải tuân thủ dựa theo 21 chỉ tiêu tiêu hóa và 5 chỉ tiêu vi sinh dựa theo tiêu chuẩn quốc gia QCVN 06-1:2010/BYT.
 

- Nước chính là nguồn sống chiếm khoảng 2/3 trọng lượng cơ thể của con người.

- Trên Trái Đất có tới 97% là nước mặn nhưng nước ngọt chỉ chiếm khoảng 3%.

- Khoảng hơn 2/3 lượng nước ngọt tồn tại dưới dạng băng và nằm tận sâu bên trong lòng đất.
 

Lý do cần phải bảo vệ nguồn nước sạch

- Chỉ có gần khoảng 1/3 lượng nước ngọt có thể dùng được.

- Tới năm 2050 có khoảng 70% dân số thế giới sẽ phải hứng chịu với nạn thiếu nước, chất lượng nguồn nước kém, kéo theo các dịch bệnh và thiếu lương thực trầm trọng.
 

Dù đã biết nước sạch là gì và lý do tại sao phải bảo vệ nguồn nước sạch. Tuy nhiên, thực trạng ô nhiễm nước ngầm và nước bề mặt ngày càng tăng lên. Ô nhiễm nguồn nước là bởi các chất thải rắn và lỏng từ những hoạt động sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, bệnh viện,....được xả trực tiếp vào môi trường sống mà không qua bất cứ một khâu xử lý nào.

Những loại hóa chất độc hại và những vi sinh vật gây bệnh sẽ thâm nhập vào những nguồn nước ngầm nông trong khi đó nước ngầm chính là nguồn cung cấp nguyên liệu chính cho những nhà máy nước và những trạm cấp nước tập trung.

Ngoài ra, tình trạng khai thác bừa bãi nguồn nước ngầm bằng những giếng khoan tự phát của những hộ gia đình, những cơ quan xí nghiệp, những cơ sở sản xuất phục vụ cho mục đích kinh doanh, sinh hoạt và đang khiến cho nguồn tài nguyên nước bị mất cân bằng một cách nghiêm trọng và tăng nguy cơ gây ô nhiễm tầng nước ngầm thông qua những chiếc giếng khoan.
 

Nguyên nhân gây ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước

Hệ thống đường ống cung cấp nước đã cũ hỏng, xuống cấp và gây vỡ, rò rỉ đường ống khiến cho những chất ô nhiễm đến từ bên ngoài thấm ngược trở vào trong đường ống gây ra ô nhiễm nước. Tại các khu đô thị, khu chung cư, những hệ thống bể chứa đã cũ, nứt vỡ, thiếu nắp đậy và hư hỏng thì dù cho nước cấp có bảo đảm chất lượng cũng sẽ bị làm cho ô nhiễm nếu như những bể chứa nước không được quản lý tốt.

Thêm nữa là ý thức bảo vệ hệ thống đường ống cung cấp nước của một số bộ phận người dân chưa được cao. Nhiều khu vực có hiện tượng tự ý khoan đục đường ống nước để đấu nối trái phép gây ra thất thoát nước, làm giảm áp lực nước dẫn đến trào trược nước bẩn và các chất gây ô nhiễm vào trong đường ống.
 

Xem thêm Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước
 

Như chúng tôi đã nhắc ở định nghĩa nước sạch là gì, nước chình là nguồn gốc của sự sống nhân loại, cũng như các hệ sinh vật trên địa cầu, nếu như thiếu đi nước thì cũng đồng nghĩa với sự diệt vong đang cận kề. Vậy thì vai trò của nước sạch ra sao, sau đây là một vài dẫn chứng điển hình:
 

Trọng lượng của cơ thể con người có đến 65% - 70% là nước. Vì thế, nếu như cơ thể mất đi khoảng 2% lượng nước thì sẽ suy giảm 20% khả năng làm việc, mất đi khoảng 10% lượng nước thì chẳng khác nào như bị đầu độc, nếu đến khi mất đi khoảng 21% lượng nước trong cơ thể thì chắc chắn sẽ tử vong ngay tức khắc. Chính vì vậy mới có chuyện con người nhịn ăn trong khoảng mấy tuần vẫn có thể sống nhưng nếu như nhịn uống nước trong vòng 3 đến 4 ngày thì không thể chịu đựng được.

Vốn dĩ nguồn nước sạch vô cùng quan trọng đối với cơ thể con người như vậy là bởi vì nó tham gia vào thành phần cấu tạo lên các mô, hệ thống mạch máu và tế bào để duy trì sự sống. Không những giúp hòa tan những chất dinh dưỡng, điều hòa thân nhiệt, lưu thông khí huyết, giúp cơ thể khỏe mạnh, da dẻ tươi sáng mà còn phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt thường ngày như tắm giặt, nấu ăn, vệ sinh nhà cửa.
 

Vai trò và tầm quan trọng của nước sạch

 

Không những đối với con người, tầm quan trọng của nguồn nước sạch còn được phản ánh từ khả năng kích thích sự sinh trưởng, phát triển của thực vật, động vật, tạo nên hệ sinh thái phong phú cho rừng xanh, biển cả bao la, sông hồ rộng lớn. Nhờ vậy, nguồn cung cấp thực phẩm và thức ăn cho con người cũng trở nên đa dạng, phong phú hơn nhiều.
 

Vai trò và tầm quan trọng của nguồn nước sạch đối với môi trường tự nhiên cũng cực kỳ lớn, tạo nên vòng tuần hoàn “mưa – nước ngọt – nước biển – mưa”. Đây chính là một điều kiện cực kỳ quan trọng để có thể phát triển muôn loài, điều hòa khí hậu trên toàn cầu và duy trì sự sống trên trái đất.
 

Hiện nay, tình trạng ô nhiễm nguồn nước này càng trở nên trầm trọng bởi tác động của nước thải công nghiệp chưa được qua xử lý, việc lạm dụng các hóa chất trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi,...

Vì vậy, hình ảnh của nguồn nước sạch càng ngày càng trở nên hiếm hoi hơn nên chúng ta cần phải tìm ra biện pháp để có thể tự cứu vớt lấy chính mình. Sau đây là một vài phương thức tạo ra nguồn nước sạch đang được ứng dụng rộng rãi nhất:
 

Đây là một biện pháp vô cùng đơn giản, dễ dàng thực hiện và tốn ít chi phí nhất. Trong nguồn nước rất có khả năng chứa nhiều ký sinh trùng, vi sinh vật đe dọa đến tính mạng của con người mà chúng ta không thể nào nhìn thấy được bằng mắt thường. Việc đun sôi nước trong vòng 1 đến 3 phút sau đó để nguội và sử dụng dần sẽ an toàn hơn bởi vi khuẩn đã được trừ khử đáng kể.
 

Đun sôi nước để khử vi sinh

 

Đây cũng là một trong các biện pháp giúp cho bạn có được nguồn nước sạch nhằm phục vụ nhu cầu thiết yếu của cơ thể. Nguyên lý của phương án này chính là áp dụng những quá trình hóa – lý để trừ loại bỏ những tạp chất có bên trong nước, cũng như những hợp chất gây nên nguy hiểm có kích thước nhỏ.
 

Lọc nước để loại bỏ vi sinh vật

 

Nhiều năm trước đây, những nhà máy cung cấp nước sạch cho các hộ gia đình đã dùng Clo như một giải pháp làm sạch nước hiệu quả bởi hóa chất này có khả năng trừ khử vi trùng, ký sinh trùng và những vi sinh vật được tìm thấy chủ yếu trong nước máy hoặc đất. Nhưng liều lượng sử dụng Clo cần phải thích hợp và nó cũng không tốt đối với nhóm người mắc bệnh về tuyến giáp.
 

Khử trùng bằng Clo để tạo ra nước sạch

 

Khoa học đã chứng minh, nhiệt độ sôi của nước thấp hơn so với nhiệt độ sôi của những chất gây ra ô nhiễm và những tác nhân gây bệnh trong nước. Đây chính là lý do việc dùng nhiệt để thu nước tinh khiết dưới dạng hơi đem đến hiệu quả cao.

Hơi nước sau khi được đun sôi sẽ dẫn trực tiếp vào trong bình ngưng để làm mát, lúc này hơi nước sẽ được chuyển đổi thành nước lỏng có độ sạch và độ an toàn để có thể uống.
 

Chưng cất nước tạo ra nguồn nước sạch

Điểm mạnh của biện pháp này chính là trừ khử được vi trùng, muối, chì, asen, vi khuẩn, thủy ngân và một vài kim loại nặng khác. Nhưng chưng cất lại là biện pháp tương đối tốn chi phí, chỉ thích hợp khi lọc một lượng nhỏ.
 

Từ khái niệm nước sạch là gì, mỗi chúng ta cần phải trang bị cho mình một vài giải pháp bảo vệ nguồn nước sạch lâu dài. Vậy thì những giải pháp đó là gì? Nội dung tiếp theo của phần này chính là chia sẻ của chúng tôi:

- Xử lý chất thải khoa học: Phân loại và vứt rác đúng ở nơi quy định, không thải rác bừa bãi ra bên ngoài môi trường, nhất là ao, hồ, sông, suối để tránh tác động đến nguồn nước ngầm và nước mặt.

- Hạn chế sử dụng hóa chất: Trong các hóa chất bảo vệ thực vật, chăn nuôi gia súc gia cầm nói riêng và các loại hóa chất nói chung có chứa rất nhiều thành phần gây độc hại. Để có thể bảo vệ nguồn nước, bạn không nên lạm dụng chúng, đặc biệt là ở các khu vực gần nhà, gần nguồn nước.

- Kiểm tra hệ thống chứa nguồn nước thường xuyên: Nếu như phát hiện vòi nước hay hệ thống chứa nước bị rò rỉ thì cần phải khắc phục ngay tức khắc, tránh để cho vi sinh vật gây bệnh có cơ hội tấn công.
 

Các giải pháp bảo vệ nguồn nước sạch hiệu quả nhất hiện nay

- Ưu tiên tái chế: Đối với các món đồ hay vật dụng vẫn có thể sử dụng thì nên tái chế để giảm thiểu số lượng rác thải ra bên ngoài môi trường hàng ngày, ảnh hưởng xấu đến chất lượng nguồn nước.

- Tiết kiệm nước: Giải pháp bảo vệ nguồn nước này mặc dù đơn giản nhưng không phải bất cứ ai cũng có thể thực hiện được, bằng chứng chính là có rất nhiều lần bạn sử dụng nước một cách bừa bãi, chậu nước đã đầy mà vẫn không chịu tắt vòi nước đi.

- Lựa chọn biện pháp tự nhiên để thay thế: Thay vì sử dụng những hóa chất tẩy rửa thì hãy ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện với môi trường tự nhiên để làm sạch các đồ dùng và vật dụng trong nhà, điển hình như giấm, baking soda, chanh.

Sau bài viết ngày hôm nay mỗi một người trong chúng ta đã tự đưa ra được đáp án thích hợp nhất cho thắc mắc khái niệm nước sạch là gì và vai trò của việc bảo vệ nguồn nước sạch.