TOP 5 phương pháp xử lý chất thải nguy hại an toàn, hiệu quả nhất

Cùng với sự phát triển ngày càng vượt trội, kéo theo đó chất lượng sống của con người cũng ngày một nâng cáo, kéo theo đó là hệ lụy gia tăng về câc chất thải đặc biệt là các thành phố, khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất,... Trong đó nổi lên là sự ảnh hưởng nghiêm trọng của các loại chất thải nguy hải. Chính vì vậy, việc quản lý và xử lý chất thải nguy hại luôn được quan tâm hàng đầu.

Xem thêm: Khái niệm chất thải nguy hại mà bạn cần biết 
 

Mục đích của việc sử dụng các phương pháp xử lý chất thải nguy hại

- Chuyển chất thải nguy hại sang một dạng khác ít độc hại hơn để có thể dễ dàng kiểm soát hơn.

- Chuyển chất thải nguy hại thành các chất khác để có thể sử dụng một cách hữu ích hơn.

- Làm giảm thiểu thể tích hay khối lượng giúp lưu giữ được nhiều hơn.

- Giúp lưu giữ tạm thời để chờ đợi công nghệ thích hợp.
 

Tùy thuộc vào công nghệ áp dụng, chi phí xử lý sẽ có sự khác biệt. Có những công nghệ xử lý với chi phí thấp tuy nhiên trong quá trình xử lý lại xuất hiện ô nhiễm thứ cấp. Nhưng việc quản lý chất thải nguy hại sao cho hiệu quả, hạn chế làm phát sinh chất thải, tái sử dụng và tái chế chất thải. Với công tác quản lý chất thải nguy hại, thứ tự được ưu tiên sắp xếp như sau:
 

- Giảm thiểu phát thải

- Tái sử dụng

- Tái chế

- Xử lý

- Tiêu hủy
 

Mục đích của việc sử dụng các phương pháp xử lý chất thải nguy hại
 

Hiện nay ở những nước đang phát triển trong số đó có nước ta, những phương pháp xử lý chất thải nguy hại thường được áp dụng như sau:
 

- Đối với những chất thải rắn sinh hoạt, có chứa các thành phần hữu cơ chiếm tỷ lệ khá lớn được tận dụng để sản xuất ra phân hữu cơ. Nhưng bởi quá trình phân loại rác thực hiện chưa được đồng bộ nên vì thế chỉ có một phần rác thải sinh hoạt được ủ sinh học, còn phần còn lại vẫn được chôn lấp ở những bãi rác tập trung.
 

- Những thành phần khó có thể phân hủy sinh học tuy nhiên lại dễ cháy như giấy vụn, nhựa, cao su, giẻ rách,... không còn khả năng tái chế thì có thể thực hiện phương pháp đốt để giảm được thể tích. Chất thải xây dựng và những thành phần không thể cháy được như là vỏ ốc, gạch đá, sành sứ,...đem đi san nền hoặc chôn lấp trực tiếp ở bãi chôn lấp.
 

Những phương pháp xử lý chất thải nguy hại
 

Hiện nay có rất nhiều phương pháp xử lý chất thải nguy hại mà bạn có thể áp dụng. Tùy theo công nghệ, chi phí xử lý sẽ khác nhau. Dưới đây là một số phương pháp xử lý chất thải nguy hại mà bạn có thể sử dụng:

Phương pháp xử lý chất thải nguy hại sinh học

Phương pháp này rất phù hợp để xử lý đất, bùn thải,....bị ô nhiễm. Từ đó, chúng ta có thể sử dụng những vi sinh vật để tiêu hủy và làm biến đổi chất hữu cơ trong chất thải nguy hại, mục đích là để giảm thiểu tối đa ảnh hưởng xấu của nó đến môi trường sống xung quanh.
 

Xử lý bùn lỏng
 

Dựa trên thông tin từ những chuyên gia môi trường, có rất nhiều yếu tố gây ảnh hưởng đến quá trình sinh học, ví dụ như:

- Nguồn cơ chất (CO2, chất hữu cơ,...)

- Nguồn năng lượng (phản ứng oxi hóa khử, ánh sáng,...)

- Tính phân hủy sinh học, ức chế và độc tính của cơ chế với sinh vật.

- Quá trình enzyme, cộng đồng sinh vật.
 

Xử lý tại nguồn
 

Đối với phương pháp sinh học, hiện nay có 4 hệ thống xử lý chất thải, bao gồm:
 

- Xử lý bằng hệ thống thông thường: Kỵ khí, hiếu khí, bùn lơ lửng.

- Xử lý bùn lỏng: Thực hiện để xử lý bùn chứa hàm lượng cặn trung bình từ khoảng 5 đến 50%.

- Xử lý dạng rắn: Sử dụng để xử lý bùn và những loại chất rắn có độ ẩm thấp.

- Xử lý tại nguồn: Thích hợp khi xử lý nước ngầm và đất bị ô nhiễm.
 

Biện pháp xử lý chất thải nguy hại chỉ mang đến hiệu quả tối đa khi bạn sử dụng đúng loại sinh vật và tất cả quá trình ủ sinh học cần được theo dõi và kiểm soát chặt chẽ, nghiêm ngặt. Cụ thể hơn là phải đảm đảm nồng độ pH, độ ẩm, nhiệt độ, chất dinh dưỡng, chất nhận điện tử, loại bể, nguồn carbon, tổng chất rắn hòa tan,...phải phù hợp.
 

Xử lý chất thải nguy hại bằng phương pháp hóa học và hóa lý

Nguyên lý hoạt động của phương pháp hiện đại, điển hình như:
 

- Kỹ thuật hấp thu khí: Lựa chọn tuyệt vời để xử lý nước ngầm bị ô nhiễm bởi những chất hữu cơ bay hơi có nồng độ < 200mg/l, không áp dụng được kỹ thuật này với những chất ô nhiễm có khả năng bay hơi kém.

- Kỹ thuật trích ly bay hơi: Mang đến hiệu quả cao khi xử lý đất bị ô nhiễm chất hữu cơ bay hơi (VOC), áo dụng được với đất bị ô nhiễm đã đào lên và tầng đất chưa bão hòa.

- Kỹ thuật dòng tới hạn: Có hai biện pháp xử lý rác thải nguy hại đó là trích ly dòng tới hạn và oxi hóa dòng tới hạn.
 

Xử lý chất thải nguy hại bằng phương pháp hóa học và hóa lý

- Kỹ thuật chưng cất: Kỹ thuật này còn được gọi là hấp thụ hơi, những chất hữu cơ bay hơi và bán bay hơi trong nước ngầm và nước thải sẽ được giải quyết.

- Kỹ thuật oxi hóa học: Biện pháp xử lý chất thải nguy hại bằng kỹ thuật này có khả năng oxi hóa chất hữu cơ trong chất thải để chuyển đổi dạng hay thành phần chất thải khiến cho chúng bị mất đi hoặc làm giảm độc tính.

 - Kỹ thuật hấp thụ: Sử dụng chất hấp thụ (thông thường sẽ là than hoạt tính) để tách các chất gây ra ô nhiễm không khí, nguồn nước ngầm, nước thải công nghiệp.

- Kỹ thuật màng: Dùng màng siêu lọc, điện tích hay thẩm thấu ngược để có thể tách nước từ dòng ô nhiễm.
 

Cách xử lý chất thải nguy hại bằng phương pháp chôn lấp

Đây là một phương pháp vô cùng đơn giản và đã được áp dụng vô cùng phổ biến hiện nay. Điều kiện để có thể thực hiện phương pháp chôn lấp là phải có diện tích đất trống rộng rãi, càng tránh xa khu vực dân cư sinh sống càng tốt.

 

Cách xử lý chất thải nguy hại bằng phương pháp chôn lấp
 

Tuy nhiên, những hố chôn chất thải nguy hại cần phải được gia cố một cách cẩn thận, tránh nguy cơ sụt lún, nứt vỡ. Ở phía dưới hố chôn phải lót vật liệu chống thấm HDPE hay những loại vật liệu chống thấm cao cấp khác, mục đích là để tránh gây ra ô nhiễm nguồn nước ngầm.
 

Chôn lấp hợp vệ sinh là một biện pháp kiểm soát sự phân hủy của những chất thải nguy hại khi chúng được chôn nén và phủ lấp bề mặt. Tại miền Bắc nước ta, điển hình như bãi chôn lấp Nam Sơn ( Sóc Sơn, Hà Nội) là bãi chôn lấp chất thải lớn nhất, gánh trách nhiệm xử lý rác thải cho toàn bộ thành phố Hà Nội. Hàng ngày bãi chôn lấp rác Nam Sơn tiếp nhận khoảng 3 nghìn tấn rác và có thể tăng lên đến 4 nghìn tấn/ ngày trong khoảng 2 năm tới đây. Hiện tại đến thời điểm này, bãi nam Sơn đã được lấp đầy khoảng 6/9 ô chôn lấp.
 

Tại thành phố Hồ Chí Minh mỗi ngày có tới khoảng 6 nghìn tấn chất thải được mang tới những bãi chôn lấp. Nhưng vì nguyên do quỹ đất và địa hình nên tại thành phố Hồ Chí Minh có khá nhiều bãi rác chôn lấp phục vụ nhu cầu xử lý chất thải của cả thành phố.
 

Phương pháp chôn lấp là cách thông dụng nhất
 

Mỗi một loại chất thải nguy hại sẽ được chôn vào hố riêng dựa trên quy định, được đổ thành từng lớp. Khi chất thải được đổ đầy thì sẽ tiếp tục được phủ lớp chống thấm lên phía trên, sau đó đầm nén lớp đất mặt cẩn thận, kỹ lưỡng và đổ một lớp bê tông vững chắc để cách ly với môi trường bên ngoài, tránh gây ra ô nhiễm không khí, đồng thời tránh phát sinh côn trùng.
 

Với phần nước rò rỉ từ chất thải nguy hại sẽ được thu gom bằng hệ thống ống dẫn khí chuyên dụng, nó sẽ tiếp tục được đưa vào xử lý hay cũng có thể sử dụng phục vụ cho nhu cầu sản xuất điện năng thắp sáng.
 

Phương pháp xử lý chất thải nguy hại bằng nhiệt

Dùng nhiệt trong xử lý chất thải nguy hại được đánh giá khá cao bởi vì sở hữu nhiều ưu điểm nổi trội hơn so với những kỹ thuật xử lý khác. Biện pháp này nhằm để xử lý chất thải không thể chôn lấp được tuy nhiên lại có khả năng cháy cả ở thể lỏng, rắn lẫn khí.
 

Nguyên lý hoạt động của phương pháp này là nhờ vào quá trình oxi hóa và tiêu hủy nhiệt để có thể phá vỡ cấu trúc và khử độc tính những loại chất thải nguy hại. Cuối cùng, quá trình đốt cháy này sẽ sản sinh ra những loại khí khác nhau phụ thuộc vào thành phần chất thải.
 

Phương pháp xử lý chất thải nguy hại bằng nhiệt
 

Nhưng khí sinh ra khi đốt cháy chất thải nguy hại cũng bao gồm thành phần tương tự như với những sản phẩm cháy thông thường (CO2, bụi, CO, Sox, Nox), cùng với đó là một vài thành phần đặc trưng khác, ví dụ như HCl, HF, P2O5, Cl2,...
 

Để thực hiện được phương pháp xử lý chất thải nguy hại bằng nhiệt, bạn cần phải chuẩn bị lò đốt chuyên dụng, sau đây là những loại lò đốt thông dụng nhất hiện nay:
 

- Lò đốt chất thải dạng thùng quay

- Lò đốt chất thải nguy hại dạng lỏng

- Lò đốt chất thải gi/vỉ cố định

- Lò đốt chất thải tầng sôi

- Lò đốt chất thải nguy hại bằng xi măng

- Lò hơi
 

Phụ thuộc vào mỗi loại chất thải nguy hại khác nhau sẽ dùng một loại lò đốt chuyên dụng riêng. Chất thải được đổ vào trực tiếp trong lò đốt, khí thải thoát ra môi trường sẽ được làm sạch, phần xỉ than từ chất thải tiếp tục được mang đi để chôn lấp.
 

Cách xử lý chất thải nguy hại bằng ổn định hóa rắn

Mục đích của việc ổn định hóa rắn chính là làm tăng những tính chất vật lý của chất thải, giảm tính năng phát tán vào môi trường xung quanh, và làm giảm tính độc hại của chất gây ô nhiễm.
 

Với phương pháp ổn định hóa rắn, chúng ta cần phải sử dụng đến những chất phụ gia, điển hình như:
 

- Xi măng: Nói đến xi măng thì xi măng Portland là phổ biến nhất.

- Silicat dễ tan: Trong quá trình xử lý, thành phần silicat sẽ bị axit hóa thành dung dịch mono silic chứa thành phần kim loại trong chất thải, phù hợp khi đóng rắn bùn thải chứa đồng chì, kẽm nồng độ cao.

- Pozzolan: Chất này có khả năng phản ứng với vôi trong nước để có thể tạo thành vật liệu bao gồm tính chất tương tự như xi măng.
 

Cách xử lý chất thải nguy hại bằng ổn định hóa rắn
 

- Các Polymer hữu cơ: Ưu điểm của chất phụ gia này là tạo ra vật liệu mới có khối lượng riêng biệt thấp hơn so với vật liệu được tạo ra từ việc đóng rắn do những chất phụ gia khác bằng quá trình khuấy trộn monomer.

- Đất sét hữu cơ biến tính: Có nghĩa là đất sét được biến tính hữu cơ thành đất sét organo phobi.

- Nhiệt dẻo: Hòa trộn nhiệt dẻo được nấu cháy với chất thải ở nhiệt độ cao cũng có khả năng ổn định chất thải nguy hại.
 

Nội dung trong bài viết này đã phân tích chi tiết TOP 5 phương pháp xử lý chất thải nguy hại an toàn, hiệu quả nhất hiện nay. Để có thể áp dụng các phương pháp này đòi hỏi phải có được trình độ chuyên môn cao, chính vì vậy nếu như có băn khoăn gì, bạn có thể để lại bình luận dưới bài viết này để nhận được tư vấn tốt nhất từ chúng tôi.