Phương pháp thu gom và xử lý rác thải xây dựng không đúng cách là một trong các nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Vậy thì đâu là biện pháp xử lý chất thải xây dựng lý tưởng nhất? Chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn trong nội dung của bài viết ngày hôm nay.
Nền công nghiệp đang phát triển mạnh, các hạng mục xây dựng được đầu tư nhiều hơn là nguyên nhân khiến khối lượng rác thải xây dựng không ngừng tăng lên mỗi ngày. Chính vì vậy những biện pháp thu gom và xử lý rác thải xây dựng hiện nay đang được rất nhiều người quan tâm và tìm hiểu.
Rác thải xây dựng là gì?
Trước khi vào vấn đề chính, chúng tôi xin được chia sẻ một vài thông tin cơ bản để cho bạn có thể hiểu sơ bộ về rác thải, chất thải xây dựng là gì, có thành phần bao gồm những gì đã nhé!
Trước hết, định nghĩa rác thải xây dựng là cụm từ dùng để chỉ các loại rác thải, chất thải bắt nguồn trong quá trình khảo sát, thi công xây dựng những công trình mới, cải tạo, phá bỏ, tu bổ công trình cũ, hay di dời công trình đến một địa điểm khác ở nhiều hạng mục khác nhau (cầu cống, đường giao thông, đê điều, nhà ở,...).
Vậy thì thành phần rác thải rắn xây dựng bao gồm những gì? Nó có thể là bê tông, cốt thép, vôi vữa, ống dẫn nước, gạch ngói vỡ, thạch cao, bao bì đựng những vật liệu xây dựng, mái tôn,...Nói chung, là toàn bộ các thành phần chất thải được xả ra môi trường từ ngành xây dựng.
Rác thải xây dựng là gì?
Nên ký hợp đồng thu gom rác thải để đảm bảo tính hợp lý
Dựa trên quy định tại Điều 7 Thông tư 08/2017/TT-BXD quy định về quản lý rác thải rắn xây dựng do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành như sau:
1. Rác thải rắn xây dựng (TCXD) phải được thu gom, vận chuyển đến điểm tập kết, trạm trung chuyển và các cơ sở, khu vực xử lý được đầu tư xây dựng theo quy hoạch xây dựng đã được cấp trên có thẩm quyền phê duyệt hay cơ sở tái chế, công trình khác để tái chế, tái sử dụng.
2. Những phương tiện vận chuyển CTRXD phải là phương tiện đảm bảo những yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn, đã qua kiểm định và được những cơ quan chức năng cấp phép cho lưu hành theo quy định.
3. Việc vận chuyển phải dựa theo thời gian và lộ trình về các tuyến đường, an toàn giao thông và tuân thủ những quy định của cơ quan có thẩm quyền về phân luồng giao thông ở địa phương.
4. Trong quá trình vận chuyển, phương tiện vận chuyển phải bảo đảm không làm rò rỉ, rơi vãi rác thải, gây phát tán bụi, mùi.
5. Trong trường hợp chủ nguồn thải tự vận chuyển CTRXD thì cần phải tuân thủ những quy định tại Điều này.
Quy định, thông tư về quản lý và xử lý chất thải xây dựng
Vấn đề quản lý và xử lý chất thải xây dựng ngày càng được những cơ quan chức năng chú trọng. Bằng chứng là những quy định, thông tư liên quan đến vấn đề này đã được ban hành.
Cụ thể là, dựa trên quy định về đổ chất thải xây dựng trong nghị định số 38/2015/NĐ-CP của Chính phủ, rác thải rắn xây dựng được phân loại và quản lý như sau:
- Đất, bùn thải từ hoạt động đào móng, nạo vét lớp đất mặt cần phải dùng cho đất trồng cây, hay các khu vực đất phù hợp khác.
- Đất, đá, rác thải rắn từ vật liệu xây dựng sẽ được tái chế làm vật liệu xây dựng hoặc tái sử dụng làm vật liệu san lấp cho công trình, hay mang đi chôn lấp tại bãi chôn theo quy định.
- Các rác thải rắn xây dựng như giấy, thủy tinh, gỗ, chất dẻo, sắt thép cũng nên tái chế, tái sử dụng.
- Quy định về quản lý, xử lý rác thải xây dựng đối với những hộ gia đình tại đô thị, khi tháo dỡ hay cải tạo công trình cần phải có giải pháp thu gom, vận chuyển chất thải xây dựng và xử lý phù hợp theo quy định.
- Quy định về quản lý xử lý chất thải xây dựng đối với những hộ gia đình ở nông thôn, những nơi ở vùng sâu, vùng xa chưa có hệ thống thu gom rác thải cần phải tiến hành quản lý, xử lý chất thải xây dựng theo hướng dẫn của chính quyền địa phương, tuyệt đối không được đổ chất thải xây dựng bừa bãi ra đường, ao hồ, kênh mương, sông suối và các nguồn nước mặt nói chung.
- Bộ trưởng Bộ Xây dựng và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cần phối hợp thật chặt chẽ để đưa ra những quy định chi tiết về phân loại, thu gom, quản lý và xử lý chất thải xây dựng.
Ngoài nghị định số 38/2015/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý rác thải nói chung, chất thải xây dựng nói riêng còn có thông tư số 08-2017-TT-BXD của Bộ Xây dựng, bạn có thể tìm hiểu nó để có thêm thông tin bổ ích.
Quy trình xử lý rác thải xây dựng tối ưu nhất hiện nay
Quy trình xử lý rác thải xây dựng tại những quốc gia phát triển sẽ được thực hiện theo 4 bước sau:
- Bước 1 – Phân loại chất thải từ công trình xây dựng: Phân loại chất thải càng khoa học thì việc quản lý càng hiệu quả. Kiến trúc sư và kỹ sư xây dựng phải cung cấp những thông số kỹ thuật về tỷ lệ của vật liệu với các yêu cầu hiệu suất chung đối với người quản lý dự án.
- Bước 2 – Thu gom và vận chuyển rác thải: Những container là phương tiện chứa rác thải, tiếp đó chất thải xây dựng sẽ được vận chuyển bằng các xe tải hạng nhẹ và trung bình.
- Bước 3 – Đưa rác thải đến bãi phế thải: Cần phải xác định tải trọng của chất thải xây dựng, nếu như vật liệu có tải trọng không thích hợp sẽ không được đưa vào bãi phế thải.
- Bước 4 – Tiến hành xử lý chất thải tại bãi phế liệu: Đây là bước cuối cùng trong quy trình xử lý chất thải xây dựng. Những thiết bị xử lý rác thải phải có thiết kế đặc biệt nhằm hỗ trợ tải nặng và chống lại sự ăn mòn. Tùy thuộc vào mỗi loại rác thải sẽ có phương pháp xử lý khác nhau, trong phần tiếp theo của bài viết, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn một vài phương pháp phổ biến.
Quy trình xử lý rác thải xây dựng tối ưu nhất hiện nay
Một số giải pháp xử lý rác thải xây dựng hiệu quả nhất
Để giúp cho bạn xử lý rác thải xây dựng hiệu quả, chúng tôi xin được chia sẻ một vài biện pháp phổ biến, đã được đưa vào thực tiễn. Cụ thể như sau:
Cách 1. Thu gom, vận chuyển chất thải xây dựng tại nguồn đến điểm tập kết, trạm trung chuyển
Đây là biện pháp đầu tiên và đơn giản nhất nhằm hạn chế các ảnh hưởng tiêu cực của chất thải xây dựng đến môi trường sống. Chúng ta nên thu gom tại nguồn thay vì vứt bừa bãi rác thải ra môi trường xung quanh sau đó mới tìm biện pháp khắc phục.
Điểm tập kết, trạm trung chuyển và những cơ sở xử lý là các khu vực được các cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch xây dựng. Việc vận chuyển chất thải phải theo thời gian, lộ trình, tuyến đường, bảo đảm an toàn giao thông.
Hơn nữa, phương tiện thu gom, vận chuyển chất thải xây dựng phải đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, đã được những cơ quan chức năng kiểm định và cho phép. Khi vận chuyển về điểm tập kết không để rò rỉ, rơi vãi rác thải gây nguy hiểm cho người đi đường hoặc phát bụi.
Thu gom, vận chuyển chất thải xây dựng tại nguồn đến điểm tập kết
Cách 2. Tái chế chất thải xây dựng
Nếu như biện pháp ở trên chỉ mới dừng lại ở việc trung chuyển đúng cách thì việc ứng dụng công nghệ tái chế trong xử lý chất thải xây dựng sẽ đi vào thực tiễn, mang đến hiệu quả cao và triệt để hơn. Theo đó, sẽ hạn chế được lượng chất thải từ những công trình thải ra môi trường.
Thay vì thủ tiêu toàn bộ những loại chất thải xây dựng, chúng ta sẽ giữ lại các loại còn có thể sử dụng để tái chế, tạo ra những vật liệu xây dựng mới, điển hình như gạch lát nền, gạch lát vỉa hè, chắn sóng, đê chắn cát,...hay các sản phẩm, món đồ mang lại lợi ích cho cuộc sống thường ngày.
Tái chế chất thải xây dựng
Cách 3. Xử lý chất thải xây dựng bằng máy nghiền, sàng
Nguyên lý của biện pháp này là dùng những loại máy móc hiện đại, áp dụng công nghệ tiên tiến để nghiền các loại chất thải xây dựng như gạch ngói, vôi vữa, bê tông,...trở nên phong phú về những kích thước khác nhau.
Sau cùng, các loại chất thải xây dựng đã được nghiền nhỏ sẽ được ứng dụng để làm vật liệu cho nhu cầu xây dựng hay phục vụ cho những mục đích thiết thực như tôn tạo các khu vực đất trũng, đắp nền móng,...
Xử lý chất thải xây dựng bằng máy nghiền, sàng
Cách 4. Xử lý rác thải xây dựng bằng công nghệ chôn lấp
Công nghệ xử lý rác thải rắn xây dựng này thường được những nước đang phát triển ưu tiên áp dụng. Nguyên nhân là do quy trình thực hiện khá đơn giản, chi phí lại thấp, nhanh chóng loại bỏ được khối lượng lớn chất thải xây dựng trong cùng một lúc.
Nhưng triển khai biện pháp này bạn cần phải xây dựng bãi chôn bảo đảm an toàn vệ sinh, kiên cố và đặc biệt phải có vật liệu chống thấm, thu khí nhằm tránh phát sinh mùi hôi cho khu dân cư xung quanh và ngăn chặn nguy cơ ô nhiễm môi trường đất, cũng như môi trường nước ở những khu vực chôn rác.
Xử lý rác thải xây dựng bằng công nghệ chôn lấp
Cách 5. Xử lý chất thải xây dựng bằng giải pháp thiêu đốt
Tất cả những loại rác thải xây dựng không thể chôn lấp nhưng lại có tính năng bắt cháy cao đều có thể lựa chọn phương pháp thiêu đốt. Tùy thuộc vào mỗi loại rác thải mà bạn chọn lò đốt và công nghệ đốt sao cho thích hợp.
Nếu như dùng biện pháp đốt thông thường sẽ xuất hiện khói và tro than thu được sau quá trình đốt vẫn phải mang đi chôn lấp. Trường hợp lựa chọn phương pháp đốt rác thải không khói bằng công nghệ Plasma sẽ mang đến nhiều ưu điểm vượt trội hơn.
Đối với biện pháp này, chất thải xây dựng không những được loại bỏ triệt để mà khí phát sinh trong quá trình đốt còn có thể đáp ứng nhu cầu cho lĩnh vực công nghiệp sản xuất điện năng.
Xử lý chất thải xây dựng bằng giải pháp thiêu đốt
Lưu ý khi thu gom và xử lý rác thải xây dựng
Với điều kiện công nghệ xử lý chất thải xây dựng ở nước ta còn gặp nhiều hạn chế. Phần lớn chất thải xây dựng ở nước ta vẫn áp dụng biện pháp chôn lấp.
Việc xử lý nhằm đạt hiệu quả tối đa và tiết kiệm chi phí đòi hỏi phải có sự đồng bộ trong công tác quản lý. Công tác khảo sát, thiết kế, xây dựng cần phải có phương án tính toán kỹ lưỡng, kế hoạch cụ thể, lâu dài trong việc dùng vật liệu xây dựng, bên cạnh đó phải tận dụng tối đa sử dụng những vật liệu có thể tái chế từ chất thải xây dựng sẵn có, giúp tiết kiệm được khá nhiều chi phí, giảm lượng chất thải ra bên ngoài môi trường.
Hơn nữa, vai trò quản lý, trách nhiệm của những bên cần được phát huy tối đa, tuân thủ những quy định về quản lý, xử lý chất thải xây dựng để đảm bảo tối ưu được việc xử lý chất thải xây dựng, bảo đảm an toàn, tiết kiệm, tạo ra môi trường phát triển bền vững, đáng tin cậy.
Hy vọng rằng, với bài viết về chủ đề “ Biện pháp thu gom và xử lý rác thải xây dựng tiết kiệm và hiệu quả nhất” đã mang đến cho bạn những kiến thức bổ ích.